درد کمر سمت چپ بالای لگن معمولاً نشانه گرفتگی عضلات، التهاب مفصلهای لگنی یا عصبهای پایین کمر است. اما در بسیاری از موارد این درد به علل دیگری مانند مشکلات کلیوی و مجاری ادراری، و یا مشکلات مربوط به زنان یا مردان هم میتواند باشد.
در ادامه به علل شایع، کمتر شایع و درمانهای رایج این نوع کمر درد میپردازیم.
علل شایع درد کمر سمت چپ بالای لگن
درد کمر سمت چپ بالای لگن معمولاً به دلیل مشکلات عضلانی، مفصلی یا عصبی ایجاد میشود. این ناحیه از بدن درگیر فعالیتهای روزمره مانند نشستن، خم شدن، یا بلند کردن اجسام است؛ به همین دلیل آسیبپذیری آن بالاست.
با اینحال علل شایع دیگری مانند مشکلات مجاری ادراری یا مشکلات مربوط به زنان و مردان هم محتمل است.
مطالعه بیشتر: علت اسپاسم پایین کمر چیست؟
در جدول زیر شایعترین علل این نوع کمر درد را همراه با علائم هر کدام میبینید.
اسپاسم عضله کمری چپ
اسپاسم عضله کمری چپ زمانی رخ میدهد که عضلات اطراف ستون فقرات در سمت چپ به علت فعالیت زیاد، نشستن طولانیمدت، یا بلند کردن اجسام سنگین دچار انقباض ناگهانی یا کشیدگی شوند. این وضعیت سبب درد موضعی در ناحیه کمر سمت چپ بالای لگن میشود که معمولاً با حرکت، خم شدن یا چرخش تشدید و با استراحت و گرما کاهش مییابد.
مطالعه بیشتر: علت کمردرد بعد از رابطه در زنان و مردان
تشخیص
درد معمولاً محدود به یک نقطه است، به پا انتشار نمییابد، و با فشار دادن یا لمس محل درد افزایش پیدا میکند.
نبود علائم عصبی مانند بیحسی یا گزگز نشاندهنده عضلانی بودن منشاء درد است.
درمانهای رایج
-
استراحت کوتاهمدت و پرهیز از حرکات سنگین
-
استفاده از کمپرس گرم یا پمادهای موضعی گرمکننده
-
انجام ماساژ و فیزیوتراپی برای کاهش اسپاسم
-
حرکات کششی ملایم پس از فروکش کردن درد
-
در صورت نیاز، مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی با تجویز پزشک
التهاب مفصل ساکروایلیاک چپ
وقتی مفصل بین استخوان لگن و ستون فقرات (مفصل ساکروایلیاک) در سمت چپ دچار التهاب یا تحریک شود، درد عمیق و مبهمی در پایین کمر و بالای لگن چپ ایجاد میشود.
این التهاب معمولاً به دلیل فشارهای تکراری بر مفصل مانند ایستادن یا نشستن طولانیمدت، بلند کردن اجسام سنگین، ناهماهنگی لگن یا ستون فقرات، یا ضربه ناگهانی به ناحیهی لگن به وجود میآید.
تشخیص
اگر درد بیشتر در ناحیه باسن یا پایین کمر سمت چپ احساس شود و با ایستادن یا بالا رفتن از پله بدتر شود، احتمال التهاب مفصل ساکروایلیاک زیاد است. این درد معمولاً به پا تیر نمیکشد.
درمانهای رایج
-
استراحت کوتاهمدت و پرهیز از ایستادن یا نشستن طولانی
-
استفاده از کمپرس گرم برای کاهش التهاب
-
مصرف داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن با نظر پزشک
-
انجام حرکات کششی و فیزیوتراپی برای بهبود حرکت مفصل
-
در موارد شدید، تزریق داروهای ضدالتهاب در مفصل با تشخیص پزشک
فتق یا بیرونزدگی دیسک کمر
وقتی دیسک بین مهرههای کمر در اثر فشار زیاد یا ساییدگی، از محل طبیعی خود بیرون بزند، به ریشه عصب فشار وارد میکند. اگر این فشار در سمت چپ ستون فقرات باشد، درد در کمر سمت چپ بالای لگن احساس میشود و ممکن است تا باسن، ران یا ساق پا نیز امتداد پیدا کند.
مطالعه بیشتر: درمان بیرونزدگی دیسک کمر: با جراحی و بدون جراحی
این مشکل معمولاً در اثر بلند کردن اجسام سنگین، نشستن طولانیمدت، چاقی، حرکات ناگهانی یا ضعف عضلات مرکزی ایجاد میشود.
تشخیص
اگر درد از پایین کمر تا باسن یا پا تیر بکشد و همراه با بیحسی، گزگز یا ضعف عضلانی باشد، احتمال بیرونزدگی دیسک وجود دارد. تشخیص قطعی با MRI انجام میشود.
درمانهای رایج
-
استراحت نسبی و پرهیز از نشستن یا ایستادن طولانی
-
مصرف داروهای ضدالتهاب یا شلکننده عضلات با نظر پزشک
-
فیزیوتراپی و انجام تمرینات کششی مخصوص دیسک
-
استفاده از کمربند طبی در مراحل حاد برای کاهش فشار
-
در موارد شدید یا ماندگار، تزریق اپیدورال یا جراحی دیسک با تصمیم پزشک
سیاتیک
درد سیاتیک زمانی رخ میدهد که عصب سیاتیک — بلندترین عصب بدن که از پایین کمر تا کف پا امتداد دارد — در اثر فشار، التهاب یا بیرونزدگی دیسک تحریک شود.
در این حالت، درد از پایین کمر سمت چپ یا راست تا باسن، پشت ران و گاهی تا ساق یا کف پا امتداد مییابد.
تشخیص
اگر درد از پایین کمر تا پشت پا تیر میکشد و همراه با بیحسی یا گزگز در ساق یا کف پا است، احتمال سیاتیک زیاد است. پزشک با معاینه فیزیکی و MRI میتواند علت اصلی فشار بر عصب را مشخص کند.
درمانهای رایج
-
استراحت نسبی و پرهیز از نشستن طولانیمدت
-
داروهای ضدالتهاب و شلکننده عضلات با تجویز پزشک
-
فیزیوتراپی و تمرینات کششی برای کاهش فشار بر عصب
-
کمپرس گرم در مراحل درد عضلانی و سرد در التهاب حاد
-
تزریق داروهای ضدالتهاب در اطراف عصب در صورت درد مداوم
-
جراحی در در صورت ضعف عضلانی شدید
عفونت مثانه
عفونت مثانه زمانی رخ میدهد که باکتریها وارد دستگاه ادراری شده و در دیواره مثانه تکثیر میشوند. این عفونت میتواند باعث درد مبهم در پایین کمر یا سمت چپ بالای لگن شود، بهویژه زمانی که عفونت از مثانه به سمت بالا گسترش پیدا میکند.
این مشکل در زنان به دلیل کوتاهتر بودن مجرای ادرار شایعتر است و معمولاً در شرایطی مانند کمآبی بدن، نگهداشتن طولانی ادرار، رابطه جنسی بدون رعایت بهداشت، یا ضعف سیستم ایمنی بروز میکند.
مطالعه بیشتر: بررسی ارتباط یبوست و کمردرد
تشخیص
احساس سوزش هنگام ادرار، تکرر ادرار، ادرار تیره یا بدبو و درد مبهم پایین شکم یا کمر از نشانههای اصلی عفونت مثانه است. تشخیص قطعی با آزمایش ادرار انجام میشود.
درمانهای رایج
-
مصرف آنتیبیوتیک طبق تجویز پزشک
-
نوشیدن آب فراوان برای رقیق شدن ادرار و دفع باکتریها
-
پرهیز از نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی
-
مصرف مسکنهای ساده جهت کاهش سوزش یا درد
-
رعایت بهداشت ناحیه تناسلی و تخلیه مثانه پس از رابطه جنسی
-
در موارد عودکننده، بررسی علت زمینهای مانند سنگ یا مشکلات ساختاری مثانه
یبوست شدید
یبوست شدید زمانی رخ میدهد که حرکات روده کند شده و دفع مدفوع بهسختی یا با فواصل طولانی انجام میشود. تجمع مدفوع در روده میتواند به نواحی اطراف از جمله پایین کمر و سمت چپ بالای لگن فشار وارد کند و باعث احساس درد، سنگینی یا نفخ شود.
این وضعیت معمولاً به دلیل کمبود فیبر در رژیم غذایی، مصرف کم مایعات، بیتحرکی، مصرف برخی داروها (مانند آهن یا مسکنها)، یا استرس و اضطراب ایجاد میشود.
تشخیص
اگر حرکات روده کمتر از سه بار در هفته باشد، مدفوع خشک و سفت باشد یا هنگام دفع درد ایجاد شود، احتمال یبوست شدید زیاد است. در صورت تداوم، بررسی پزشکی لازم است.
درمانهای رایج
-
افزایش مصرف فیبر از طریق میوه، سبزیجات و غلات سبوسدار
-
نوشیدن آب کافی (حداقل ۸ لیوان در روز)
-
انجام فعالیت بدنی منظم برای تحریک حرکات روده
-
تنظیم زمان مشخص روزانه برای دفع و پرهیز از بهتأخیر انداختن آن
-
استفاده از ملینهای ملایم یا شربت لاکتولوز با تجویز پزشک
-
در صورت مزمن بودن، بررسی علت زمینهای مانند بیماریهای روده یا داروهای مصرفی
کیست تخمدان چپ
کیست تخمدان چپ به تجمع مایع در داخل یا روی سطح تخمدان گفته میشود که معمولاً خوشخیم است. این وضعیت میتواند باعث درد یکطرفه در پایین شکم یا لگن چپ شود که گاهی به پایین کمر یا سمت چپ بالای لگن نیز انتشار پیدا میکند.
تشخیص
درد یکطرفه لگنی همراه با احساس سنگینی در شکم یا نامنظمی قاعدگی میتواند نشانه وجود کیست باشد. تشخیص قطعی با سونوگرافی انجام میشود.
درمانهای رایج
-
پیگیری و پایش دورهای با سونوگرافی برای بررسی اندازه کیست
-
مصرف داروهای تنظیمکننده هورمون مانند قرص ضدبارداری طبق تجویز پزشک
-
استفاده از مسکنهای ساده برای کنترل درد
-
در موارد بزرگ یا دردناک، تخلیه یا جراحی لاپاراسکوپی با نظر پزشک متخصص
-
اصلاح سبک زندگی، کاهش استرس و حفظ وزن مناسب برای پیشگیری از عود
اندومتریوز
اندومتریوز زمانی ایجاد میشود که بافت داخلی رحم (اندومتر) در خارج از رحم، مثلاً روی تخمدان، لولههای فالوپ یا دیواره لگن رشد کند.
این بافت در چرخه قاعدگی مانند بافت رحم دچار خونریزی میشود اما راهی برای خروج ندارد، در نتیجه باعث التهاب، چسبندگی و درد مزمن در پایین شکم و کمر، بهویژه در سمت چپ میگردد.
تشخیص
درد لگنی یا کمری که در زمان قاعدگی تشدید میشود، همراه با قاعدگیهای سنگین یا دردناک، میتواند نشانه اندومتریوز باشد. تشخیص قطعی معمولاً با لاپاراسکوپی و بررسی بافتی انجام میشود.
درمانهای رایج
-
مصرف داروهای ضدالتهاب برای کنترل درد
-
داروهای هورمونی مانند قرصهای جلوگیری از بارداری یا آگونیستهای GnRH برای مهار رشد بافت اندومتر
-
فیزیوتراپی و اصلاح سبک زندگی برای کاهش درد لگنی
-
جراحی لاپاراسکوپی در موارد شدید جهت برداشتن بافتهای اضافی
-
رژیم غذایی ضدالتهابی و مدیریت استرس به عنوان درمان کمکی
التهاب پروستات (پروستاتیت)
التهاب پروستات یا پروستاتیت زمانی رخ میدهد که غده پروستات در مردان دچار عفونت یا التهاب شود. این التهاب میتواند باعث درد در پایین کمر، کشاله ران، یا سمت چپ بالای لگن گردد و گاهی به ناحیه بیضه یا پشت مثانه نیز انتشار پیدا میکند.
تشخیص
سوزش یا درد هنگام ادرار، احساس فشار در ناحیه لگن یا بین پاها، و ادرار قطرهقطره از علائم شایع است. تشخیص با معاینه پزشک و آزمایش ادرار یا ترشحات پروستات انجام میشود.
درمانهای رایج
-
مصرف آنتیبیوتیک در موارد عفونی طبق تجویز پزشک
-
داروهای ضدالتهاب برای کاهش درد و تورم
-
مصرف مایعات فراوان و پرهیز از نگه داشتن ادرار
-
نشستن در آب گرم برای کاهش التهاب و بهبود جریان خون
-
پرهیز از نشستن طولانیمدت و انجام فعالیتهای سبک روزانه
-
در موارد مزمن، درمان ترکیبی شامل فیزیوتراپی کف لگن و داروهای آرامبخش عضلات
پلاتینر تراپی، درمان بدون عوارض درد کمر سمت چپ بالای لگن
پلاتینر تراپی یک روش غیرتهاجمی و بدون دارو برای کاهش دردهای کمری است که با استفاده از کمربند پلاتینر طی یک دوره درمانی ۱ تا ۳ هفتهای انجام میشود.
پلاتینر با استفاده از ترکیبی از گرمای عمقی، میدان مغناطیسی و امواج مادونقرمز به بهبود گردش خون، کاهش التهاب و رفع اسپاسم عضلات کمک میکند. در نتیجه به تسکین دردهای ناشی از اسپاسم عضله کمری، التهاب مفصل ساکروایلیاک، فتق خفیف دیسک یا دردهای مزمن عضلانی که در ناحیهی کمر سمت چپ بالای لگن احساس میشوند، تا حد زیادی کمک میکند.
این کمربند را باید روزانه نهایتا ۴۵ تا ۶۰ دقیقه در حالت استراحت استراحت کنید.
مطالعه بیشتر: کمربند طبی بر روی دیسک کمر چه تاثیری دارد؟
علل کمتر شایع درد کمر سمت چپ بالای لگن
درد کمر سمت چپ بالای لگن گاهی به دلایلی کمتر شایع ایجاد میشود که معمولاً مربوط به اندامهای داخلی هستند، نه خود عضلات یا مفاصل کمر. این مشکلات، معمولا علائم جدیتری نسبت به کمر درد دارند و به همین دلیل بر اساس آن علائم، بیماری تشخیص داده میشود.
جدول زیر شما را با علائم همراه با هر کدام از این بیماریها آشنا میکند.
سنگ کلیه چپ
سنگ کلیه زمانی ایجاد میشود که مواد معدنی مانند کلسیم یا اگزالات در کلیهها تجمع یافته و کریستالهایی سخت تشکیل دهند. اگر این سنگ در کلیه چپ یا مسیر خروج ادرار از آن گیر کند، درد شدیدی در پهلو و پایین کمر سمت چپ ایجاد میکند
تشخیص
درد ناگهانی و تیرکشنده از پهلو تا کشاله ران، همراه با تهوع، ادرار تیره یا خونآلود، نشانه شایع سنگ کلیه است. تشخیص قطعی با سونوگرافی یا سیتیاسکن انجام میشود.
درمانهای رایج
-
نوشیدن آب فراوان برای کمک به دفع سنگهای کوچک
-
مصرف داروهای ضد درد و شلکننده عضلات حالب طبق تجویز پزشک
-
استفاده از داروهای کاهشدهنده تشکیل سنگ (در موارد عودکننده)
-
در سنگهای بزرگ، استفاده از سنگشکنی با امواج یا در صورت لزوم جراحی لاپاراسکوپی یا یورتروسکوپی
-
اصلاح رژیم غذایی با کاهش نمک، پروتئین حیوانی و نوشیدنیهای شیرین
عفونت کلیه چپ
عفونت کلیه چپ زمانی رخ میدهد که باکتریها از مثانه به سمت کلیه بالا میروند و بافت کلیه را دچار التهاب میکنند.
این بیماری معمولاً باعث درد عمیق و مبهم در پهلو و پایین کمر سمت چپ میشود که میتواند تا زیر دندهها یا شکم هم گسترش پیدا کند.
عفونت کلیه بیشتر در زنان، بیماران دیابتی، افرادی که دچار عفونت مکرر مثانه هستند یا خروج ادرار در آنها مختل شده است دیده میشود.
تشخیص
وجود درد پهلو همراه با تب، لرز و سوزش ادرار، از نشانههای مشخص عفونت کلیه است. تشخیص قطعی با آزمایش ادرار، کشت ادرار و در موارد خاص سونوگرافی کلیه انجام میشود.
درمانهای رایج
-
مصرف آنتیبیوتیک مناسب طبق تجویز پزشک (معمولاً برای ۷ تا ۱۴ روز)
-
نوشیدن مایعات فراوان برای دفع باکتریها و سموم
-
استراحت کافی و پرهیز از فعالیتهای سنگین در دوره عفونت
-
استفاده از داروهای تببر و مسکن در صورت نیاز
-
در موارد شدید یا عفونت مقاوم، بستری در بیمارستان و تزریق آنتیبیوتیک وریدی
التهاب روده
التهاب روده (کولیت یا بیماری التهابی روده) زمانی رخ میدهد که دیواره داخلی روده بزرگ یا کوچک دچار تحریک و زخم شود. این التهاب میتواند باعث درد مبهم در سمت چپ پایین شکم و کمر شود که گاهی به سمت چپ بالای لگن نیز میرسد.
مطالعه بیشتر: کمردرد و اسهال همزمان نشانه چیست؟
تشخیص
درد شکمی همراه با اسهال یا خون در مدفوع، نفخ مداوم و کاهش وزن تدریجی از نشانههای اصلی التهاب روده است. تشخیص با آزمایش مدفوع، کولونوسکوپی و گاهی سیتیاسکن انجام میشود.
درمانهای رایج
-
مصرف داروهای ضدالتهاب روده (مانند مزالازین یا کورتون با تجویز پزشک)
-
استفاده از آنتیبیوتیک در صورت وجود عفونت باکتریایی
-
رژیم غذایی سبک و کمچرب شامل غذاهای پخته و غیرتحریککننده
-
پرهیز از مصرف ادویه، الکل، قهوه و لبنیات در دوران التهاب فعال
-
در موارد شدید یا مزمن، پیگیری منظم با متخصص گوارش و بررسی احتمال بیماریهای خودایمنی